Giải trình tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội chiều 1.11,ộtrưởangela Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhắc lại những khó khăn của nền kinh tế khi chịu tác động lớn từ bên ngoài.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng
GIA HÂN
Dù vậy, theo ông, kết quả đạt được tuy chưa đạt so với các kế hoạch đề ra “nhưng cũng rất đáng trân trọng và tích cực”. So với khu vực, các nước khác như Thái Lan dự báo có tăng trưởng 2,7%, Malaysia 4%, Indonesia 5%, Trung Quốc 5%.
Để tháo gỡ khó khăn, ngoài những giải pháp ngắn hạn, Chính phủ cũng đang tập trung kết hợp cả những giải pháp dài hạn, căn cơ. Theo Bộ trưởng KH-ĐT, tháng 10 vừa qua đã thấy bắt đầu có những dấu hiệu tương đối tích cực, như giải ngân vốn đầu tư công, thu hút FDI, đầu tư tư nhân, xuất khẩu, sức cầu tiêu dùng trong nước… có những chuyển biến theo hướng tích cực hơn rất nhiều.
Về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, một số chính sách của Nghị quyết 43 đã hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, người dân và người lao động, phát huy hiệu quả rất tích cực. Ngoài ra, hơn 50% nguồn lực của chương trình được cho đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, với những dự án quan trọng, dự án trọng điểm mang tính chiến lược của quốc gia. Cụ thể, 176.000 tỉ đồng/337.000 tỉ đồng của cả chương trình đã được dành cho đầu tư hạ tầng.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ KH-ĐT cũng thừa nhận có một chính sách chưa đạt được kết quả mà các đại biểu nêu rất nhiều, là gói hỗ trợ lãi suất 2%. Có 2 lý do dẫn đến việc này, thứ nhất, chủ yếu do nền kinh tế gặp khó khăn, nên nhiều doanh nghiệp có đủ điều kiện vay lại không vay, do đơn hàng, do tình hình sản xuất, trong khi một số doanh nghiệp muốn vay lại không đủ điều kiện vay.
Thứ hai, theo Bộ trưởng Dũng, do thiết kế của chương trình rất thận trọng. Quy định của chương trình là dành cho các dự án "có khả năng phục hồi", nhưng hiểu thế nào thì cả người đi vay lẫn ngân hàng đều rất lúng túng. Đây là lý do hiện mới giải ngân được 873 tỉ, gần bằng 2% kế hoạch.
“Chính phủ đã trình Quốc hội cho phép sẽ thực hiện tiếp chương trình này đến hết năm 2023, nếu không đạt được sẽ hủy dự toán. Đây là khoản chưa phát hành, chưa huy động nên không ảnh hưởng gì đến bội chi. Thay vào chính sách hỗ trợ 2% lãi suất này chúng ta sẽ chuyển tiếp sang xin giãn, hoãn thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) cũng như các thuế khác trong thời gian tới để hỗ trợ cho doanh nghiệp”, ông Dũng nêu.
Về năng suất lao động thấp nhiều đại biểu băn khoăn, ông Dũng cho rằng, nguyên nhân do mô hình tăng trưởng của chúng ta chưa có nhiều thay đổi. Dịch chuyển cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động giữa các ngành, lĩnh vực còn chậm. Riêng năm 2023, tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với mục tiêu, sản xuất công nghiệp, xây dựng và bất động sản khó khăn. Một bộ phận lao động chuyển sang khu vực dịch vụ, chủ yếu là các ngành nghề phi chính thức và có năng suất lao động thấp hơn...
Để khắc phục, Thủ tướng đã giao cho Bộ KH-CN xây dựng một đề án tăng năng suất lao động dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, giao Bộ KH-ĐT xây dựng một đề án về chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động.